Cách 4: Đi từ chủ đề. Đây là một trong những cách mở bài nghị luận văn học được nhiều học sinh áp dụng. Mỗi tác phẩm văn học đều thuộc một chủ đề nào đó, nếu đề tài hiện thực cuộc sống được phản ánh trong tác phẩm thì viết về đề tài đó nhà văn Các cách mở bài nghị luận văn học. 1. Nêu phản đề. – Tạo ra tình huống đối lập, tương phản với vấn đề được nêu ra trong mở bài. – Ví dụ: Khi nhận xét về Tây Tiến của Quang Dũng, có nhà phê bình văn học đã đánh giá tác phẩm mang cái “buồn rớt, mộng rớt 5 cách mở bài văn nghị luận ấn tượng lấy lòng ban giám khảo. 14 Tháng 05, 2019Mở bài quá dài dễ gây mất cân đối với bài văn, còn nếu mở bài quá ngắn sẽ không diễn đạt được hết ý. Một mở bài hay là mở bài ngắn gọn, súc tích, nêu rõ được nội dung yếu tố và Cách làm một mở bài nghị luận xuất phát từ lý luận văn họcMột bài văn hay là một bài văn có sự thống nhất, logic chặt chẽ giữa ba phần: mở bài, thân bài và kết bài. Trong đó phần mở bài được đánh giá rất quan trọng. Nó là cái người đọc thấy đầu tiên, cảm nhậnCó rất nhiều cách viết một Mở 1. Mở bài bằng nhận định tác giả và quan niệm sáng tác. 2. Mở bài bằng chủ đề hay hình tượng trung tâm. 3. Mở bài bằng lí luận văn học. 1. Mở bài bằng nhận định tác giả và quan niệm sáng tác. Nếu bạn mở bài bằng cách nêu quê quán, năm sinh, năm mất, cuộc đời I. Hướng dẫn cách mở bài nghị luận xã hội. – Phần mở bài trong một bài văn nghị luận xã hội có vai trò gợi mở, định hướng vấn đề. Có hai cách mở bài: Trực tiếp: Đi thẳng vào vấn đề cần nghị luận. Khi mở bài trực tiếp cần phải tập trung vào vấn đề h8o2V55. Ghi nhớ các công thức và tham khảo những đoạn mở bài hay dưới đây chắc chắn sẽ góp phần giúp bạn đạt điểm cao với bài văn của mình.“Khó hơn cả là phần mở đầu, cụ thể là câu đầu, cũng như trong âm nhạc, nó chi phối giọng điệu của tác phẩm và người ta thường tìm nó rất lâu” vậy ! Đối với một bài văn phân tích hay nghị luận thì mở bài không chỉ có ý nghĩa đảm bảo cho bài văn có một cấu trúc hoàn chỉnh mà còn có nhiều ý nghĩa khác. Một mở bài ngắn gọn, súc tích, gọi tên được vấn đề và có sức lôi cuốn không chỉ tạo tiền đề cho người viết triển khai mạch văn một cách dễ dàng mà còn tạo được ấn tượng tốt đẹp đối với người muốn viết mở bài hay chứ! nếu vậy thì hãy để chúng tôi giúp bạn qua các công thức cùng những đoạn mở bài mẫu được chia sẻ trong bài viết ta cùng bắt đầu nhéThế nào là một mở bài hay?Một đoạn mở bài được coi là hay và đặc sắc nếu đáp ứng 4 tiêu chí sau1. Ngắn gọnMở bài ngắn gọn là ngắn về số lượng câu và nội dung thể hiện, số lượng câu chỉ cần khoảng 4 - 6 câu, nội dung chỉ cần sự tóm tắt ngắn gọn. Hãy viết mở bài là sự tóm tắt, khơi nguồn nội dung ít để người đọc cảm nhận được sự tò mò và đi chinh phục nội dung tiếp theo ở phần thân bài2. Đầy đủNêu được vấn đề, câu nói dẫn dắt, ngắn nhưng đầy đủ ý mới quan trọng, vấn đề chính cũng như nội dung quan trọng bắt buộc phải nhắc đến phần mở bài3. Độc đáoGây được sự chú ý cho người đọc về vấn đề cần viết bằng những liên tưởng khác lạ, tưởng tượng phong phú trong các bài văn miêu tả, kể tạo sự thu hút bất ngờ cho người đọc. Sự độc đáo trong mở bài khiến bài viết của các bạn trở nên nổi bật và nhận được sự chú ý và theo dõi của mọi người về chất lượng bài Tự nhiênDùng ngôn từ giản dị, mộc mạc trong cách viết bài, đặc biệt thể hiện ở phần mở bài là cần thiết để có một mở bài đây là 4 tiêu chí để xác định một đoạn mở bài hay. Phần nội dung tiếp theo chúng ta đến với các cách để viết được một đoạn mở bài hay...Các cách viết đoạn mở bài hayĐể viết được một đoạn văn mở bài hay có thể dùng theo 2 cách là mở bài trực tiếp và mở bài gián tiếpMục so sánhMở bài trực tiếpMở bài gián tiếpĐặc điểmGiới thiệu trực tiếp về đối tượng miêu tảGiới thiệu những nội dung liên quan, dẫn dắt đến các yêu cầu của đề bàiƯu điểmDễ, nhanh, an toànHay, thu hút người đọcNhược điểmKhông hấp dẫn người đọcKhó, cần có vốn hiểu biết, kiến thức phong phúTìm hiểu chi tiết1. Cách viết mở bài trực tiếpMở bài trực tiếp chính là đi ngay vào đề tài của đề văn. Mở bài trực tiếp có ưu điểm ngắn gọn, dễ tiếp nhận và đạt được điểm tối đa trong các kì thi nhưng nó không tạo được điểm nhấn và cho người đọc hứng thú tới nội dung tiếp theo.+ Đi thẳng vào vấn đề cần nghị luận. Nghĩa là sau khi đã tìm hiểu đề và tìm được vấn đề trọng tâm của bài nghị luận, ta nêu thẳng vấn đề đó ra bằng một luận điểm rõ ràng.+ Nghị luận hoặc phân tích tác phẩm thì mở bài phải giới thiệu được tên tác giả, phong cách thơ tác giả, tên tác phẩm, hoàn cảnh sáng tác, trích dẫn khổ thơ, hoặc giới thiệu vấn đề nghị luận, nhân vật phân bài trực tiếp phải trình bày cho đủ ý, không nói thiếu nhưng cũng không nên nói hết nội dung, phải đáp ứng đủ các yêu cầu của một phần mở bài đúng mực trong nhà trường. Đặt vấn đề theo cách trực tiếp dễ làm, nhanh gọn, tự nhiên, dễ tiếp nhận, tuy nhiên thường khô khan, cứng nhắc, thiếu hấp dẫn cho bài Cách viết mở bài gián tiếpNgười viết phải dẫn dắt vào đề bằng cách nêu lên những ý có liên quan đến luận đề để gây sự chú ý cho người đọc sau đó mới bắt sang luận đề. Người viết xuất phát từ một ý kiến, một câu chuyện, một đoạn thơ, đoạn văn, một phát ngôn của nhân vật nổi tiếng nào đó,...dẫn dắt người đọc đến vấn đề sẽ bàn luận trong bài bài theo cách này tạo được sự uyển chuyển, linh hoạt cho bài viết, hấp dẫn người MỞ BÀI GIÁN TIẾPCó 5 cách để viết mở bài gián tiếp1. So sánhSo sánh là cách đối chiếu hai hoặc nhiều đối tượng với nhau ở phương diện giống nhau, khác nhau hoặc cả hai. Cách mở bài so sánh gây thích thú cho người đọc vì nó chứng tỏ người viết có kiến thức văn học phong nhiều cách làm phần mở bài theo dạng so phẩm thì có tác giả, đề tài, chủ đề, nội dung, cảm hứng, thể loại, giai đoạn, giá trị, nhân vật… nên người viết có thể đối chiếu điểm giống nhau, khác nhau hoặc vừa giống vừa khác của một trong các vấn đề Đi từ đề tàiBất kì tác phẩm văn học nào cũng thuộc một đề tài nào đó. Hiểu điều này, cùng với kiến thức lí luận văn học “Đề tài là phạm vi hiện thực được phản ánh trong tác phẩm”, người viết nghị luận văn học sẽ dễ dàng giới thiệu vấn đề một cách rành nhà văn viết về mùa thu thì đề tài là mùa thu; viết về tình bạn, tình yêu, tình cảm gia đình thì đó cũng là đề Đi từ giai đoạnMỗi thời kì lịch sử, giai đoạn lịch sử lại có những bối cảnh xã hội khác nhau ảnh hưởng ít nhiều trực tiếp hoặc gián tiếp đến giá trị nội dung, giá trị nghệ thuật của tác phẩm. Đi từ giai đoạn, thời kì văn học sẽ gắn hiện thực đời sống với nhà văn - tác phẩm - bạn đọc. Cách mở bài này dành cho những học sinh kiểu “triết học gia” ham tìm tòi, ưa lí luận nhờ đó dễ tạo điểm nhấn cho bài văn. 4. Đi từ thể loạiKhông có tác phẩm nào không thuộc một thể loại chính nào đó. Mỗi thể loại văn học lại có những đặc trưng riêng. Người viết dựa vào đặc trưng thể loại để giải mã nghệ thuật trong tác dẫn một câu nói, một câu thơ hoặc từ một triết lí cuộc sống. Đối với bậc tiểu học,để tìm hiểu đầy đủ và chi tiết hơn qua các khái niệm cũng như ví dụ chi tiết, các em có thể tham khảo thêm bài viết mở bài trực tiếp và gián tiếp lớp 5 kèm ví dụ minh họaCông thức viết mở bài hay cho bài văn nghị luận và phân tíchDưới đây, Đọc Tài Liệu sẽ chia sẻ đến các bạn một số công thức mẫu để viết được một đoạn mở bài hay và đầy đủ. Các công thức này chỉ nên áp dụng trong trường hợp vào phòng thi tâm lí hồi hộp, không nghĩ ra được mở Mở bài nghị luận về đoạn trích, thơ, văn xuôiĐâu là cầu nối giữa quá khứ và tương lai, đâu là thanh nam châm thu hútmọi thế hệ? Đó chẳng phải là văn học hay sao. Văn học vẫn luôn sống một cuộc đời cao đẹp gắn liền với con người và kết tinh những giọt ngọc của thời đại. Tất cả những giá trị vĩnh cửu đó đã thăng hoa cùng ngòi bút của nhà văn/nhà thơ……để tác phẩm ……., đặc biệt là đoạn trích ………còn vấn vương trong trái tim biết bao bạn phải tìm bản nhạc hay nhất, có lẽ tôi sẽ chọn văn chương. Bởi chỉ khi đến với văn chương, người nghệ sĩ mới được tự do để trái tim dẫn dắt, được thể hiện quan niệm của chính mình và rồi mang đến cho người đọc biết bao giai điệu cảm xúc với nhiều cung bậc. Và tác giả….. đã để tác phẩm …….. của mình là nốt ngân đầy sáng tạo trong bản hòa tấu của văn học, đặc biệt là đoạn trích…..2. Mở bài dạng đề nghị luận văn họcCó thể nói văn học thời kì là một bộ phận của công cuộc chiến đấu giải phóng dân tộc, đã có những đóng góp xứng đáng vào sự nghiệp bảo vệ Tổ quốc. Với trách nhiệm xã hội đó, mặc nhiên tinh thần yêu nước là nội dung bao trùm của toàn bộ nền văn học. Phẩm chất yêu nước ấy có từ văn học của cha ông qua các thời đại, mỗi khi dân tộc đứng trước họa xâm lăng, nhưng đến văn học giai đoạn chống Mỹ được thể hiện tập trung nhất, sâu sắc nhất, biến thành sức mạnh vật chất cụ thể nhất trong cuộc chiến đấu bảo vệ Tồ quốc. Và ở đó ngời sáng vẻ đẹp của những chiến sĩ anh dũng,kiên cường, một lòng hướng về dân tộc. Người đọc có thể sống trọn với những ngày tháng hào hùng ấy qua hình ảnh người lính……trong tác phẩm……của………Cuộc sống còn tuyệt vời biết bao trong thực tế và trên trang sách. Nhưng cuộc sống cũng bi thảm biết bao. Cái đẹp còn trộn lẫn niềm sầu buồn. Cái nên thơ còn lóng lánh giọt nước mắt ở đời.” Trích trong Nhất ký của Nguyễn Văn Thạc. Có lẽ ta không thể cảm nhận trọn vẹn “niềm sầu buồn” hay “giọt nước mắt” đó nếu nhà văn/nhà thơ……..không dùng ngòi bút của mình để in dấu tất cả qua hình tượng nhân vật………. với đầy những áp bức, bóc lột và bất công nhưng trên hết những người nông dân ấy vẫn giữ trọn vẻ đẹp nhân cách, tâm hồn. Nhà văn tồn tại ở trên đời trước hết để làm công việc giống như kẻ nâng giấc cho những con người bị cùng đường, tuyệt lộ, bị cái ác hoặc số phận đen đủi dồn đến chân tường. Những con người cả tâm hồn và thể xác bị hắt hủi và đọa đày đến ê chề, hoàn toàn mất hết lòng tin vào con người và cuộc đời. Nhà văn tồn tại ở trên đời để bênh vực cho những con người không có ai để bênh vực.”Nguyễn Minh Châu. Với hình tượng nhân vật…….trong tác phẩm…….., nhà văn/nhà thơ…………. đã thực hiện trọn vẹn sứ mệnh học là cuộc đời... Cuộc đời là nơi xuất phát cũng là nơi đi tới của văn học. Mỗi nghệ sĩ lớn đều ý thức được mối quan hệ chặt chẽ giữ văn học và cuộc sống. Đời sống là nguồn đề tài - không bao giờ với cạn cho những sáng tác đầy nảy nở, bước đi trên những nẻo đường là một giọt chắt chiu tư tưởng được hình thành. Qua tác phẩm ...của nhà thơ ..., ta thấy được. nội dung vấn đề nghị luận. Cùng với cốt truyện sáng tạo, tình huống truyện độc đáo hấp dẫn, nghệ thuật kể chuyện giản dị, tác phẩm ...vẫn giữ nguyên vẹn sức hấp dẫn của mình qua thời tham khảo ôn thi cấp tốc3. Mở bài cho các bài văn phân tích tác phẩm, đoạn trích, khổ thơ hay nhân vậtXây dựng một hình tượng nhân vật đã khó, nhưng để nhân vật đó có sức lay động và chiếm trọn trái tim người đọc còn khó hơn. Ấy vậy mà nhà thơ/nhà văn … đã làm được điều đó. Nhân vật...của ông đã ghi dấu ấn sâu đậm trong lòng người đọc về hình ảnh của một... tùy đề bài yêu cầu phân tích nhân vật nào thì khái quát nhân vật đóThời gian vẫn trôi đi và bốn mùa luôn luân chuyển. Con người chỉ xuất hiện một lần trong đời và cũng chỉ một lần ra đi mãi mãi vào cõi vĩnh hằng. Nhưng những gì là thơ, là văn, là nghệ thuật đích thực thì vẫn còn mãi mãi với thời gian. Tác phẩm ... của nhà văn/ nhà thơ….là một trong số những tác phẩm nghệ thuật như biệt là trích đoạn…. nếu người ta yêu cầu phân tích đoạn tríchNhững năm tháng trôi đi và lịch sử không ngừng biến động những tác phẩm ... của nhà văn/nhà thơ .. mãi là bông hoa không tuổi tựa mùa xuân không ngày tháng đã ghi lại quá khứ hào hùng, sôi động của đất nước mình một thuở. Vẻ đẹp của con người Việt Nam đã làm nên cái hồn của cả dân tộc và góp phần làm cho các tác phẩm sống mãi với thời có tình huống li kì, những tính cách sắc nét, không đi sâu những cảnh áp bức bóc lột, những số phận thương tâm, mọi thứ trong tác phẩm ... của nhà văn ... cứ nhẹ nhàng diễn ra trên từng trang viết. Nhưng chính vẻ đẹp của những cái bình thường, lặng lẽ ấy qua ngòi bút tinh tế, giọng văn nhỏ nhẹ của tác giả lại tạo nên sức hút kỳ lạ. Tất cả để lại ấn tượng, sự đồng cảm sâu sắc nơi người đọc một cách tự nhiên nhưng lắng đọng vô kháng chiến chống Mỹ cứu nước của nhân dân ta đã góp thêm những trang vàng vào lịch sử dân tộc. Đã có rất nhiều văn nghệ sẽ đã có được cảm hứng sáng tác từ đề tài này. Chính vì vậy đây cũng là giai đoạn văn học có nhiều thành công góp phần làm rạng rỡ nền văn học nước nhà.”…….” Của nhà văn/ nhà thơ ……… là một trong những đóng góp như ảnh của những người lính quả cảm, kiên cường, ngày đêm chiến đấu bảo vệ đất nước/ Nhân vật chính trong tác phẩm tên …đã thật sự để lại dấu ấn sâu sắc trong lòng người đọcMở bài như thế này chỉ áp dụng với các bài văn viết về chiến tranh, người lính , ví dụ Tây Tiến,…Trong trái tim mỗi con người luôn có một khoảng dành riêng cho quê hương, tình cảm ấy dạt dào cháy bỏng & có sức sống mãnh liệt, bền bỉ. Đặc biệt trong hoàn cảnh khó khăn, nguy hiểm, tình cảm ấy càng tỏa sáng rạng ngời. Với ngòi bút sắc sảo chân thực cùng tâm hồn đồng cảm sâu sắc, nhiều nhà văn VN hiện đại đã khắc họa thành công hình ảnh con ng VN có tình yêu làng quê tha thiết. Nhưng có lẽ thành công hơn cả là nhà văn…. Với nhân vật……..Chúng ta đã gặp không ít những số phận người phụ nữ bi thương trong các tác phẩm văn học Việt Nam, đó là một nàng Vũ Nương oan khuất, một nàng Kiều bi kịch, một Chị Dậu tủi hờn… Nhưng khi tiếp cận với dòng văn học cách mạng, vẫn những người phụ nữ ngày xưa ấy lại trỗi dậy mạnh mẽ đứng dậy làm chủ đời mình. Một trong những nhân vật văn học nữ tiêu biêu biểu là nhân vật…. của nhà văn/ nhà thơ…..Trong vô số những nạn nhân của xã hội phong kiến có một tầng lớp mà hết thảy các nhà văn nhân đạo đều đau xót trân trọng và tập chung viết về họ đó là người phụ nữ. trong số những tác phẩm viết về đề tài này nổi bật nhất phảI kể đến tác phẩm….Áp dụng cho Truyện Kiều, Chiếc Thuyền Ngoài Xa, Vợ Chồng A Phủ.Nhiều thập kỉ trôi qua, bạn đọc ngày nay được Sống trong sự đổi mới toàn diện, trong khí thế vươn lên của đất nước sẽ còn tìm thấy nhiều tầng ý nghĩa thú vị hàm ẩn trong tác phẩm ... của nhà văn .... Thông qua hình tượng nhân vật ..., tác phẩm đã đặt ra những vấn đề tư tưởng thấm đẫm chất nhân vật không chỉ có ý nghĩa nhất thời mà còn có ý nghĩa muôn đời với tất cả mọi các nội dung trên Đọc Tài Liệu đã lần lượt chia sẻ đến một cách chi tiết nhất giúp bạn có thể viết được một đoạn văn mở bài hay. Để bổ sung thêm, bạn có thể tham khảo thêm tuyển chọn các mẫu mở bài đã được chúng tôi sưu tầm và tổng hợp ở nội dung dưới mẫu mở bài hay và đặc sắc được tuyển chọnMở bài Trao duyênMở bài Tràng giangMở bài Hạnh phúc của một tang giaMở bài Ai đã đặt tên cho dòng sôngMở bài Chiếc thuyền ngoài xaMở và kết bài Vợ chồng A PhủMở bài Việt BắcMở bài Hồn Trương Ba da hàng thịtMở bài Vợ nhặtMở bài Rừng xà nuMở và kết bài tác phẩm Người lái đò sông ĐàMở bài hay về người lính Tây TiếnMở bài Mùa xuân nho nhỏMở bài SóngMở bài phân tích bài thơ Từ ấyMở bài phân tích Hai đứa trẻMở bài Vội vàngMở bài Đây thôn vĩ dạmở bài và kết bài Chiều tốiĐọc Tài Liệu mong rằng, qua nội dung bài viết này đã góp phần giúp bạn viết được đoạn mở bài hay, ấn tượng và đạt điểm cao với bài làm văn của mình. Trong văn nghị luận nói chung và nghị luận văn học nói riêng, mở bài chiếm dung lượng không nhiều nhưng lại rất quan trọng. Mở bài nghị luận văn học tốt tạo ấn tượng cho người đọc. Mở bài giúp người đọc biết thân bài sẽ viết gì giới thiệu vấn đề nghị luận… Nhưng với nhiều học sinh, viết mở bài là cả một vấn đề lớn, rất khó viết. Sau đây Blog Ngữ văn gửi đến bạn đọc một số cách mở bài nghị luận văn học cơ bản Mở bài dựa vào thông tin tác giả, tác phẩm; mở bài dựa vào đề tài, chủ đề; mở bài bằng bằng lí luận văn học, trích dẫn câu THÊMTóm tắt tác giả, tác phẩm trong ngữ văn lớp 9Cách viết mở bài nghị luận văn học đơn giản I. MỤC ĐÍCH, YÊU CẦU CỦA MỞ BÀI 1. Mục đích Giới thiệu vấn đề nghị luận luận đề, trả lời câu hỏi Phần thân bài bàn về vấn đề gì? 2. Yêu cầu - Hình thức Mở bài là một đoạn văn khoảng 4, 5 câu. - Nội dung + Dẫn dắt vào vấn đề ngắn gọn, gần gũi và có liên quan đến vấn đề chính mà bài văn sẽ đề cập tới. + Giới thiệu vấn đề cần bàn luận. Vấn đề có thể được thể hiện rõ trong đề bài, có thể là một nhận định dẫn nhận định vào mở bài. + Xác định được phạm vi nghị luậnII. MỘT SỐ CÁCH MỞ BÀI Văn nghị luận văn học có nhiều cách mở bài, có thể dựa vào thông tin tác giả, tác phẩm; đề tài, chủ đề; nêu phản đề; lí luận văn học; trích dẫn câu nói; so sánh; giai đoạn văn học, nhân vật hoặc hình tượng… Sau đây là một số cách cụ thể 1. Đi từ thông tin tác giả, tác phẩm Yêu cầu Học sinh buộc phải nhớ một số thông tin về tác giả vai trò, phong cách, đề tài, sở trường, tác phẩm năm hoặc hoàn cảnh sáng tác. Trình tự viết Vai trò của tác giả/ phong cách sáng tác đề tài sáng tác/ giới thiệu về tác phẩm/ giới thiệu vấn đề nghị luận/ Có thể trích dẫn đoạn trích cần nghị luận Ví dụ 1 Phân tích bài thơ Đồng chí của Chính Hữu. Chính Hữu là nhà thơ trưởng thành trong kháng chiến chống Pháp 1. Thơ ông chủ yếu viết về người lính và chiến tranh với lời thơ đặc sắc, cảm xúc dồn nén 2. Ra đời năm 1948, Đồng chí là một trong những tác phẩm tiêu biểu nhất của Chính Hữu 3. Bài thơ ngợi ca tình đồng chí, đồng đội thiêng liêng, gắn bó thời kì đầu cuộc kháng chiến 4. Câu 1 vị trí của tác giả, câu 2 giới thiệu đề tài và phong cách, câu 3 giới thiệu tác phẩm và năm sáng tác, câu 4 giới thiệu vấn đề nghị luận. Ví dụ 2 Cảm nhận về nhân vật ông Sáu trong đoạn trích Chiếc lược ngà của Nguyễn Quang Sáng. Nguyễn Quang Sáng là nhà văn Nam Bộ 1. Truyện của ông hầu như chỉ viết về cuộc sống con người Nam Bộ trong chiến tranh và sau hòa bình 2. Ra đời năm 1966, trong thời kì cuộc kháng chiến chống Mỹ đang diễn ra quyết liệt, “Chiếc lược ngà” là tác phẩm tiêu biểu của Nguyễn Quang Sáng 3. Truyện ngợi ca tình cha con, tình đồng chí của những người cán bộ cách mạng – cũng là tình người trong cảnh ngộ éo le của chiến tranh 4. Cũng như bé Thu, nhân vật ông Sáu trong truyện đã để lại cho người đọc rất nhiều ấn tượng 5. 2. Đi từ đề tài, chủ đề Yêu cầu HS biết được đề tài của một số tác phẩm, tên tác giả - tác phẩm của đề tài đó. Trình tự viết Giới thiệu đề tài/ liệt kê một số tác phẩm và tác giả cùng đề tài/ khẳng định bài thơ truyện sẽ nghị luận cũng thuộc đề tài đó/ giới thiệu vấn đề nghị luận/ Có thể trích dẫn đoạn trích cần nghị luận. Ví dụ 1 Đề yêu cầu phân tích bài thơ Mùa xuân nho nhỏ của Thanh Hải. Mùa xuân là đề tài quen thuộc trong thơ ca Việt Nam.1 Chúng ta đã được biết đến Mùa xuân xanh của Nguyễn Bính, Mùa xuân xanh của Hàn Mạc Tử, Một khúc ca xuân của Tố Hữu…2 Và nhà thơ Thanh Hải cũng đã đóng góp vào đề tài ấy bài thơ Mùa xuân nho nhỏ.3 Bài thơ là những cảm xúc của nhà thơ trước vẻ đẹp của thiên nhiên đất nước và khát vọng cống hiến cho cuộc đời.4 Câu 1 giới thiệu đề tài, câu 2 liệt kê một số tác phẩm cùng đề tài, câu 3 khẳng định “Mùa xuân nho nhỏ” cũng thuộc đề tài mùa xuân, câu 4 giới thiệu vấn đề nghị luận. Ví dụ 2 Nếu đề yêu cầu nghị luận khổ thơ bốn và năm thì có thể viết Mùa xuân là đề tài quen thuộc trong thơ ca Việt Nam. 1 Chúng ta đã được biết đến Mùa xuân xanh của Nguyễn Bính, Mùa xuân xanh của Hàn Mạc Tử, Một khúc ca xuân của Tố Hữu…2 Và nhà thơ Thanh Hải cũng đã đóng góp vào đề tài ấy bài thơ Mùa xuân nho nhỏ.3 Nếu như ba khổ thơ đầu là những cảm xúc của nhà thơ trước vẻ đẹp thiên nhiên, đất nước thì khổ thơ bốn và năm lại thể hiện ước muốn hoà nhập và khát vọng cống hiến cho cuộc đời của Thanh Hải4 “Ta làm con chim hót … Dù là khi tóc bạc” Ví dụ 3 Cảm nhận của em về nhân vật Phương Định trong đoạn trích sau Bây giờ là buổi trưa. Im ẳng lạ. Tôi ngồi dựa vào thành đá và khe khẽ hát. Tôi mê hát. Thường cử thuộc một điệu nhạc nào đó rồi bịa ra lời mà hát. Lời tôi bịa lộn xộn mà ngớ ngẩn đen tôi cũng ngạc nhiên, đôi khi bò ra mà cười một mình. Tôi là con gái Hà Nội. Nói một cách khiêm ton, tôi là một cô gái khả. Hai bím tóc dày, tương đoi mềm, một cải cổ cao, kiêu hãnh như đài hoa loa kèn. Còn mắt tôi thì các anh lái xe bảo “Cỏ có cải nhìn sao mà xa xăm! Xa đen đâu mặc kệ, nhưng tôi thích ngắm mắt tôi trong gương. Nó dài dài, màu nâu, hay nheo lại như chói nang. Không hiểu sao các anh pháo thủ và lái xe lại hay hỏi thăm tôi. Hòi thăm hoặc viết những thư dài gửi đường dây, làm như ở cách nhau hàng nghìn cây so, mặc dù có thể chào nhau hàng ngày. Tôi không săn sóc, vồn vã. Khi bọn bạn gái tôi xúm nhau lại đối đáp với một anh bộ đội nói giỏi nào đấy, tôi thường đứng ra xa, khoanh hai tay trước ngực và nhìn đi nơi khác, môi mím chặt. Nhưng chẳng qua tỏi điệu thể thôi. Thực tình trong suy nghĩ của tôi, những người đẹp nhất, thông minh, can đảm và cao thượng nhất là những người mặc quân phục, có ngôi sao trên mũ. Lê Minh Khuê, Những ngôi sao xa xôi, Ngữ văn 9 tập 2, NXBGD Người lính và chiến tranh là đề tài quen thuộc của văn học cách mạng Việt Nam.1 Đó là Đồng chí của Chính Hữu, Bài thơ về tiểu đội xe không kính của Phạm Tiến Duật, Chiếc lược ngà của Nguyễn Quang Sáng…2 Ra đời năm 1971, thời kì cuộc kháng chiến chống Mỹ đang diễn ra vô cùng ác liệt, Những ngôi sao xa xôi của nhà văn Lê Minh Khuê đã góp phần làm cho đề tài càng phong phú hơn.3 Truyện ca ngợi vẻ đẹp tâm hồn và phẩm chất đáng quý của những cô gái thanh niên xung phong trên tuyến đường Trường Sơn khói lửa.4 Đặc biệt, đoạn trích “Bây giờ là buổi trưa… có ngôi sao trên mũ” thể hiện cụ thể nét đẹp của Phương Định trẻ trung, xinh đẹp, yêu đời và có những suy nghĩ rất đáng trân trọng.5 Câu 1 giới thiệu đề tài, câu 2 liệt kê một số tác phẩm cùng đề tài, câu 3 khẳng định “Những ngôi sao xa xôi” cũng thuộc đề tài người lính và chiến tranh, câu 4 giới thiệu nội dung khái quát của tác phẩm, câu 5 giới thiệu vấn đề nghị luận của đoạn trích. Đề tài một số tác phẩm trong chương trình Ngữ văn lớp 9 và ngoài chương trình - Người lính Đồng chí Chính Hữu, Bài thơ về tiểu đội xe không kính Phạm Tiến Duật, Ánh trăng Nguyễn Duy, Những ngôi sao xa xôi Lê Minh Khuê; - Chiến tranh Chiếc lược ngà Nguyễn Quang Sáng, Những ngôi sao xa xôi Lê Minh Khuê, Bài thơ về tiểu đội xe không kính Phạm Tiến Duật; - Người lao động Lặng lẽ Sa Pa Nguyễn Thành Long, Đoàn thuyền đánh cá Huy Cận, Núi đôi Vũ Cao; - Người nông dân Làng Kim Lân, Lão Hạc Nam Cao, Tắt đèn Ngô Tất Tố - Bác Hồ Viếng lăng Bác Viễn Phương, Đêm nay bác không ngũ Minh Huệ, Bác ơi Tố Hữu; - Mùa xuân Mùa xuân nho nhỏ Thanh Hải, Nguyên tiêu Hồ Chí Minh, Thơ tình mùa xuân Xuân Diệu; - Gia đình Nói với con Y Phương, Con cò Chế Lan Viên, Bếp lửa Bằng Việt; - Mùa thu Sang thu Hữu Thỉnh, Đây mùa thu tới Xuân Diệu, Tiếng thu Lưu Trọng Lư. Lưu ý Mỗi đề tài phải biết được 3 – 4 tác phẩm phổ biến nhất. 3. Đi từ lí luận văn học – trích dẫn câu nói. Yêu cầu HS phải biết một số nhận định văn học – câu nói có liên quan đến vấn đề nghị luận. Trình tự viết Trích dẫn nhận định câu nói/ khái quát ý nghĩa của nhận định câu nói/ giới thiệu tác phẩm, tác giả/ giới thiệu vấn đề nghị luận/ có thể trích dẫn đoạn trích cần nghị luận. Ví dụ 1 Nghị luận nhân vật ông Hai trong truyện ngắn Làng của nhà văn Kim Lân. Thạch Lam từng viết “Công việc của nhà văn là phát hiện ra cái đẹp ở chỗ không ai ngờ tới, tìm cái đẹp kín đáo và che lấp của sự vật để người đọc trông nhìn và thưởng thức.” 1. Hay nói cách khác, sứ mệnh của nhà văn là đi tìm và phát hiện cái đẹp khuất lấp ở những nơi tưởng chừng như không thể tồn tại cái đẹp để giúp người đọc có cách nhìn nhận, đánh giá cuộc sống, cong người và thưởng thức tác phẩm một cách đúng đắn và có ý nghĩa nhất 2. Kim Lân là một nhà văn như thế, ông đã rất thành công khi tìm ra vẻ đẹp của người nông dân trong bối cảnh tuyệt vọng, bế tắc 3. Điều đó thể hiện rõ nét qua nhân vật ông Hai trong truyện ngắn Làng 4. Ví dụ 2 Viết về nhân vật ông Hai Làng – Kim Lân Ra-xum Gam-za-tốp từng nói “Người ta chỉ có thể tách con người ra khỏi quê hương chứ không thể tách quê hương ra khỏi con người” 1. Con người có thể rời xa quê hương nhưng tình yêu quê hương luôn tồn tại trong mỗi con người 2. Điều này càng được thể hiện rõ trong truyện ngắn “Làng” của nhà văn Kim Lân qua nhân vật ông Hai 3. Một người nông dân mộc mạc, hiền lành mà giàu tình yêu với quê hương, với đất nước, với cách mạng 4. Câu 1 trích dẫn nhận định câu nói, câu 2 khái quát ý nghĩa của nhận định câu nói, câu 3 giới thiệu tác phẩm – tác giả, câu 4 giới thiệu vấn đề nghị luận. Lưu ý ý thứ ba và ý thứ tư có thể đổi vị trí cho nhau. Trên đây là một số cách viết mở bài nghị luận văn học đơn giản. Rất mong sẽ góp phần giúp cho bài văn của các em sẽ tốt hơn.

cách mở bài nghị luận văn học